เพลงสรรเสริญพระบารมี โรงหนัง และการลุกขึ้นยืน

ก่อนจะอ่านเนื้อหาต่อไปนี้ ...
ทุกท่านไม่จำเป็นต้องลุกขึ้นยืนถวายความเคารพ โดยพร้อมเพรียงกัน
การแปะวีดีโอเพลงสรรเสริญพระบารมีครั้งนี้ เพราะชอบเวอร์ชั่นนี้และอยากเก็บไว้เท่านั้น

คอภาพยนตร์ทั้งไทยและเทศ คงทราบกันดีว่าทุกครั้งก่อนภาพยนตร์เริ่มฉาย ทุกเรื่องทุกโรงจะต้องฉายเพลงสรรเสริญพระบารมี พร้อมข้อความเชิญชวนให้ผู้ชมลุกขึ้นยืนตรง เพื่อแสดงความเคารพต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ (aka พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว)

ในความเป็นจริงแล้ว ไม่ใช่แต่เฉพาะการฉายภาพยนตร์เท่านั้น แต่หมายถึง “ทุกมหรสพ” ที่ก่อนเริ่มการแสดง จะต้องมีการบรรเลง หรือฉายเพลงสรรเสริญพระบารมีก่อนเสมอ แม้จะไม่ได้มีบัญญัติบังคับเป็นข้อกฎหมาย แต่โรงมหรสพทุกที่ก็ได้ทำสืบเนื่องกันจนกลายเป็น “จารีต” (น.ประเพณีที่สืบต่อกันมานาน, พจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน)

ส่วนที่มาแต่แรกเริ่มว่าทำไมต้องมี เท่าที่สืบค้นจากหลายที่ ท่านผู้รู้ คนเฒ่าคนแก่เล่ามา หรือจดหมายเหตุฯ ก็ยังไม่มีข้อมูลไหนที่ให้ตรงกัน บ้างว่าจากรัชกาลที่ 5 บ้างว่ารับมาจากสิงคโปร์ บ้างว่าสมัยจอมพลป. หรือบ้างว่าแค่ต้องการให้คนรู้ว่ามหรสพกำลังจะเริ่มแล้วเท่านั้น หรือบางท่านก็ทันในยุคที่เปิดเป็นเพลงสุดท้ายหลังมหรสพทุกสิ่งจบ อันตัวเราผู้ไม่รู้ จึงขออนุญาตกล่าวข้ามจุดนี้ไปที่เหตุการณ์ก็แล้วกัน

ตัดกลับมาที่ยุคปัจจุบัน เริ่มมีคนตั้งคำถามกับเพลงสรรเสริญพระบารมีในโรงภาพยนตร์ ว่า ผิดหรือไม่ หากเลือกที่จะถือป๊อปคอร์นไว้แล้ว “ไม่ลุกขึ้นยืนแสดงความเคารพจงรักภักดี”

- ฝ่ายที่ตอบว่าผิด ได้ยกเหตุผลด้านจารีตสังคม ความรักชาติ-กษัตริย์ มาตำหนิ
- ฝ่ายที่ตอบว่าไม่ผิด ก็ได้อ้างเหตุผลด้านยุคสมัย สิทธิ เสรีภาพส่วนบุคคล มาโต้กลับ

กลายเป็นเหตุให้ทะเลาะกันมากกว่าจะแลกเปลี่ยนความคิดเห็น เพราะแต่ละฝ่ายได้มี “ธง” ของตัวเองไว้แล้ว และเป็นธงหลักที่อีกฝ่ายจะ “แตะต้องไม่ได้”

อ่านที่ทุ่มเถียงกันมาก็เยอะ “เรา” ผู้นิยมในสิทธิเสรีภาพและชอบตั้งคำถาม แต่ก็ลุกขึ้นยืนทุกครั้งที่โรงหนังฉายเพลงสรรเสริญพระบารมี ก็เลยขอถามต่อทั้งสองฝ่ายกลับบ้างว่า..

ฝ่ายที่นิยมการไม่ลุกขึ้นยืน
- การขอความร่วมมือให้ “ลุกขึ้นยืน” เพียงแค่ 2-3 นาที มันสร้างความลำบาก และเป็นการลิดรอนสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคลขนาดนั้นเลยหรือ ??

และฝ่ายที่นิยมการลุกขึ้นยืน
- การมองข้ามผ่านคนที่ “ไม่ลุกขึ้น” ยืนเพียงแค่ 2-3 นาที มันทำให้รู้สึกอึดอัด และตัดสินเขาว่าเป็นคนไม่ดี ไม่รักชาติ ไม่รักสถาบัน แบบนี้ก็ได้เลยหรือ ??

แต่ก็ไม่เคยได้คำตอบอะไรกลับมาเลย…